Indrukwekkende herdenking Crash van 1944 bij Lancaster monument.

Zondag 21 juli, op de dag dat precies 80 jaar geleden de Lancaster bommenwerper ‘Popeye’ neerstortte, werd een herdenking gehouden bij het monument, dat in 2004 werd onthuld, op de plek, waar het vliegtuig in 1944 neerstortte.

Voor 15 nabestaanden van de Australisch-Engelse omgekomen bemanning de hoofdreden om naar Papendrecht te komen, al waren er op 20 juli ook al herdenkingswaardige momenten (zie hiervoor eerdere berichten).

Vanwege de aanwezigheid van zoveel nabestaanden werd de gehele herdenking in het Engels gehouden.
De aanwezigen werden welkom geheten door Peter Jan van der Giessen, die samen met medeleden van de werkgroep Lancaster Popeye (afdeling van Dorpsbehoud) Erwin van Wijngaarden en Margré van Wijngaarden, de herdenking had georganiseerd. Peter Jan kondigde de sprekers aan.

-Burgemeester van Driel schetste de geschiedenis vanaf de opleiding in 1942 van de vele bommenwerpers bemanningen, roemde de moed van alle geallieerden, de crash van de Lancaster Popeye in 1944, onderdeel van een aanval door 139 bommenwerpers. Noemde de berging van het wrak, de onthulling van het monument in 2004, de onthulling van het informatiebord in 2015, en de renovatie van het Lancasterplein. Zij benadrukte de waarde van het blijven herdenken, ook als we kijken naar de wereld om ons heen. Zij besloot met het noemen van de namen en leeftijden van de zeven bemanningsleden, die ook op het monument staan vermeld.
-Kapelaan Mark Hafkenscheid van de Anglicaanse St.Mary’s Church, die begon met een uitspraak van Sir Winston Churchill: ‘Nooit is er meer gedaan door weinigen voor velen’. Hij ging in op de offers die gebracht zijn door de dappere bemanning. De kosten voor onze vrijheid waren hoog, zij betaalden de hoogste prijs: hun leven.
Behalve de bemanningsleden, verdienen ook de families ons respect. Op deze plek worden we ons weer bewust van de kwetsbaarheid van het leven. Vanuit het geloof kan hoop worden gehaald, dat ons leven niet ophoudt bij de dood.
Hij bad voor de bemanning en hun familie, maar ook voor allen, die in nood zijn, voor de huidige militairen en hun families. Mag God vrede geven.
Hij besloot met het gedicht ‘Voor de gevallenen’.
-Marcel Schoonen blies op zijn trompet het Taptoesignaal, gevolgd door een minuut stilte. Dit is en blijft een emotioneel moment.
-Vervolgens werden bloemen gelegd namens het gemeentebestuur, bestuur en werkgroep Dorpsbehoud, 4 mei comité en Oranjecomité, de nabestaanden en de Belgische vrienden van het 115e Squadron van de RAF.
-Colin Clarey, kleinzoon van piloot Colin Clarey sprak namens alle families en vrienden van de bemanning, aanwezig en niet aanwezig. Hij was blij, om na twintig jaar weer familieleden te ontmoeten (ze wonen verspreid in Australië en Engeland) en nieuwe familieleden te ontmoeten. Hij vertelde, dat ook zijn andere opa militair was, en dat hij daar tot op 88-jarige leeftijd een goed contact mee had. Zijn opa Clarey heeft hij nooit gekend, die overleed op 30-jarige leeftijd.
Colin’s eigen vader, Peter Clarey, had dus geen voorbeeld van hoe je vader moet zijn, Colin kreeg dus een soort van ‘militaire opvoeding’. Het is een van de voorbeelden, hoe het verlies van de dierbaren ook het leven van de nabestaanden generaties lang beïnvloedde. Colin had 20 jaar geleden Arend Versteeg, ooggetuige ontmoet. Arend vertelde, dat de piloot vrijwel zeker had geprobeerd de bebouwing van Papendrecht mis te houden. Zijn laatste heldendaad. De contacten met de mensen in Papendrecht zijn zo waardevol, de dank daarvoor is bijna niet in woorden uit te drukken. Door de generaties heen blijft de band tussen de families en de mensen van Papendrecht. Ook deze dagen worden nieuwe herinneringen gedeeld en de vriendschap verstevigd. De families zijn hiervoor heel dankbaar.
-Als laatste spreker mocht Margré van Wijngaarden namens bestuur Dorpsbehoud en werkgroep Lancaster het woord voeren.
Zij begon met Colin te bedanken, maar er – zoals zo vaak al gedaan – aan toe te voegen, dat wij nooit genoeg kunnen doen om het verlies van de nabestaanden te kunnen vergoeden.
Verteld werd over de onthulling van het informatiebord, een dag eerder, en de eerste kranslegging net nadat de bemanning was begraven door Dokter Rietveld.
Het Klaprooscomité, afdeling Papendrecht, startte in 1945 de contacten op te zetten met de nabestaanden. Jan en Anna van Wijngaarden (opa en oma van Erwin), Dhr, en mevrouw Thijs Kloot, en Mevrouw Moolhuijzen, echtgenote van de dokter, die als enige Engels sprak en de brieven vertaalde en ook de antwoorden van de families.
In 1945 werd de belofte gedaan door Jan en Anna van Wijngaarden: Wij zullen hun altijd blijven herdenken. Er was geen twijfel mogelijk dat die belofte op het monument moest komen te staan. Colin had het al gezegd, maar het werd beaamd, dat de familieleden van de diverse bemanningsleden, sommigen hadden elkaar nog nooit eerder gezien, al vanaf de eerste dag een grote familie vormden, waar de werkgroep leden zich ook onderdeel van voelden. Besloten werd met de in 1945 gegeven belofte: Wij zullen hen steeds blijven herdenken en dat we hoopten dat nog tot in lengte van jaren vol te houden.
-Aansluitend zong May van der Giessen het prachtige lied: Some gave all (sommigen hebben alles gegeven).
-Daarna werden bloemen gelegd door de bewoners van het Lancaster Popeye appartementengebouw en andere belangstellenden.
-Oskar Stok (van de herdenkingsgroep Airborne 101 divisie) sprak het gedicht ‘Gebed van een piloot’ uit .

Peter Jan bedankte alle aanwezigen, bedankte allen, die het programma en de herdenking (ook financieel) mogelijk hadden gemaakt en riep hen op nooit de offers te vergeten, die zijn gebracht voor onze vrijheid.
Voor de aanwezigen was er daarna nog gelegenheid voor een kopje koffie/thee of fris en met elkaar napraten over de herdenking.
Nadat iedereen vertrokken was, waren de vele bloemen op het monument de stille bewijzen van een waardige herdenking.
Voor de werkgroep – ondanks het verdrietige onderwerp – een dag met een gouden randje en de kroon op het werk.

N.B.: RTV Papendrecht maakte een prachtige reportage, te zien op YouTube.

Foto’s: Theo Viveen en Sander Nagel.

Voor meer foto's klik hier.

Tijdens de herdenking Lancaster Popeye Crash 80 jaar zijn mooie toespraken gehouden.
Klik hier voor de originele toespraken en de Nederlandse vertalingen.