(228) Oorlogsherinneringen – 10

Dit jaar vieren we 70 jaar bevrijding. We blikken terug op de Tweede Wereldoorlog met herinneringen van Dik van de Merwe, geboren in 1932, Hoofdstraat 26 op ’t Zand.

De herinneringen van de afgelopen weken, vandaag en volgende week gaan over de laatste winter van de oorlog (1944/1945) die de geschiedenis zou ingaan als de honger winter.

‘Mijn moeder, m’n zus en ik fietsten vrijwel dagelijks naar boeren op Oud-Alblas, waar je je meegebrachte melkemmertje kon laten vullen met melk. Je stond dan soms lange tijd in de rij met het risico dat de melkbus, waaruit de melk verdeeld werd, leeg was als je net aan de beurt was. Bovendien was je dan ook te laat om bij andere boeren nog iets te pakken te krijgen De boer keerde dan de melkbus om en sprak de gevreesde woorden: “Hij staat op z’n kop hoor”.

Op een keer was ik samen met mijn zus op de fiets naar Oud-Alblas gereden. Het was bar koud en het vroor dat het kraakte. Het werd een teleurstellende tocht, want het enige dat we hadden kunnen bemachtigen was een fles wei. Dat is een dunne, zoetige vloeistof die na afscheiding van kaasstof overblijft. Die hadden we gekregen omdat een boerin medelijden met ons had.

Het was nauwelijks voedzamer dan water.

Thuisgekomen heeft mijn zus zitten huilen vanwege haar tintelende vingers, maar ik denk ook van teleurstelling en frustratie.

De laatste weken voor “Bevrijdingsdag” hadden we bijna niets meer te eten. M’n moeder probeerde in een wanhoopspoging van een laatste blikje spinazie met wat water een soort soep te maken, maar het resultaat was niet overtuigend.

Een week voor de Duitse capitulatie (op 29 april en 1mei 1945) werden er met toestemming van Seyss-Inquart uit vliegtuigen van de Geallieerden voedselpakketten gedropt, die onder de bevolking werden verdeeld. De afspraak was dat de Duitsers niet op de vliegtuigen zouden schieten, zodat ze laag konden vliegen om de pakketten af te werpen. De Duitsers hielden zowaar hun woord en daardoor werd de "Operatie Manna" een succes. We kregen witbrood uit Zweden, met echte boter, een grotere traktatie was op dat moment niet denkbaar. Nooit zou brood, alleen met boter, zo lekker meer smaken dan die ene keer’. (wordt vervolgd).

De Centrale keuken was gevestigd in enkele barakken in de Kazernestraat, tegenover de Brandweerkazerne. Omdat leidingwater alleen uit de kraan kwam tussen 2 en 3 uur ’s middags, werd op het plein een ‘wel’ geslagen, waaruit water werd verzameld in zinken teilen. Met de ‘Jan van der Heiden brandspuit’ werden door de brandweer de centrale keuken tanks gevuld.

Foto: Medewerkers van de Centrale Keuken. Staand v.l.n.r.: R.Triet, A.Hardam, W.Dekker, W.van Hemert, D.Broekema, W.van Wijngaarden, M.Baldé, Mevr.Boer, G.Kolsloot, onbekend, C.Boer, H.v.d.Heiden, J.Romijn, A.van Dalen. Gehurkt v.l.n.r. G.v.d.Ruit, B.van Dalen, P.Hofwegen, P.Boer.