(223) Oorlogsherinneringen – 5

Dit jaar vieren we 70 jaar bevrijding. We blikken terug op de Tweede Wereldoorlog met herinneringen van Dik van de Merwe, geboren in 1932, Hoofdstraat 26 op ’t Zand.

‘In de Duitse bezettingstijd hadden we een kat. Het was een kat waar niet mee te spotten viel en ze bleek goed in staat om zelf aan voedsel, zoals muizen, vogels en dergelijke, te komen. Deze kat speelde ook een belangrijke rol in onze voedselvoorziening in de oorlogstijd.

Hoewel er in het begin van de Duitse bezetting nog geen voedseltekorten waren, begonnen de prijzen van diverse voedingswaren na verloop van tijd te stijgen.

Op een dag kwam visboer Gerard Viveen met z’n viskar bij ons in de straat en vroeg ik mijn moeder om ook vis te kopen. Aangezien ons budget beperkt was, was haar antwoord even kort als duidelijk: “Nee hoor, veel te duur.”

Teleurgesteld droop ik af. De kat had het gesprek blijkbaar gevolgd, want nog geen halve minuut later stond ze met een mooie witvis in haar bek voor onze achterdeur te miauwen. Het was voor een kat op zich al een prestatie om met een vis in z’n bek te miauwen. Het klonk ook een beetje klaaglijk en binnensmonds, maar ze gaf de vis zonder tegenstribbelen af en verdween.

Grappend riep mijn moeder haar nog na: “Ga er nog maar een halen!” En tegen mij zei ze: “Ziezo, nu heb je toch nog je vis.”

Moreel gezien was dit misschien niet een geheel juiste houding van m’n moeder, maar als er iets is wat in de oorlog snel werd aangepast, was het wel het begrip voor normen en waarden.

Het zou overigens nog een hoop gedoe zijn om maar een visje te bakken, maar dat probleem werd al beduidend kleiner toen de kat ten tweede male met een vis in haar bek verscheen, ditmaal een schoongemaakte. Ze had kans gezien om tussen het moment van schoonmaken op de kar en het afleveren aan de klant, haar slag te slaan. Zo zie je maar dat ook in een kattenleven timing van groot belang is.

Hoewel het verhaal eentonig dreigt te worden dient te worden vermeld dat de kat nog een derde, wederom schoongemaakte vis afleverde, waardoor het vis bakken toch nog een economisch verantwoorde aangelegenheid werd.

Deze actie van onze kat zal zo ongeveer het startsein zijn geweest voor het meest uiteenlopende snaaiwerk, wat ons in de op handen zijnde “hongerwinter” niet slecht uitkwam. Stukjes biefstuk, kip, ja zelfs pakjes boter (soms aangebroken, maar je kunt nu eenmaal niet alles hebben) werden door de kat thuisbezorgd. Als beloning kreeg ze dan zelf een klein stukje van de buit.

We waren uiteraard bevreesd dat ze dit soort activiteiten ooit met de dood zou moeten bekopen, hetgeen uiteindelijk terecht bleek te zijn’. (wordt vervolgd).

Foto: De heer G.C.(Gerard) Viveen (1905-1974) had een viswinkel aan het Oude Veer; hij was daarnaast een graag geziene verschijning met zijn viskar, zoals op deze foto van na de oorlog in de Merwedesingel met mevrouw Van den Adel.